Leerruimte SSRS

Wat is het idee?

Het programma Self Supporting Rivier Systeem (SSRS) wil het beheer toekomstbestendig en betrouwbaar maken. In het beheer en onderhoud zijn nog veel vraagstukken die anders aangepakt zouden kunnen worden en aan de andere kant zien de marktpartijen weinig ruimte om innovaties in te brengen. Met de Leerruimte SSRS is de mogelijkheid gecreëerd om innovaties een kans geven om door te ontwikkelen. Zo kunnen innovaties doorgroeien naar realistische oplossingen die RWS kan uitvragen.

Wat doet het?

De Leerruimte is een contractueel middel waarmee innoveren op gelijkwaardige voet binnen de gouden driehoek (overheid, bedrijfsleven en kennisinstelling) gefaciliteerd wordt binnen een bestaande contractvorm. Binnen de Leerruimte worden risico’s en successen gedeeld met alle partijen. Zo kunnen we samen waarde toevoegen en innovaties naar een hogere TRL brengen. Voor de prestatiecontracten van Rijkswaterstaat is de Leerruimte nu standaard opgenomen als Annex, deze kan altijd geactiveerd worden, ook door de opdrachtnemer.

Wat levert het op?

Bij de start van het Prestatiecontract IJssel/Twentekanalen in 2015 is de Leerruimte ingezet om innovatie in beheer & onderhoud van rivierbeheer vorm te geven. Rijkswaterstaat heeft van te voren onderwerpen mee gegeven waar ze een uitdaging zag voor rivierbeheer: sediment- en vegetatiebeheer. Na gunning vormde Rijkswaterstaat samen met aannemerscombinatie BAM/van den Herik en Deltares als kennisinstelling het Leerteam. Naast deze vaste kern sluiten regelmatig andere partijen aan, bijvoorbeeld innovatiehouders die een loket zoeken om hun innovatie te kunnen testen. Ook is er een flexibele schil met experts om het leerteam heen georganiseerd die voor specifieke vraagstukken gevraagd worden hun inbreng te doen.

Er zijn circa 12 innovaties overwogen, waarbij 8 externe partijen betrokken waren. Hierdoor is o.a. ervaring opgedaan in het beoordelen van people, planet èn profit (ecosysteemdiensten) in een case. Vijf innovaties (flexibele kribben, houtschermen, autonoom meetvaartuig, the great bubble barrier en vegetatiebeheer zonder machines) zijn of worden getest binnen het lopende beheer en onderhoud. Rond de innovaties wordt er volop gemonitord om tot gevalideerde & geverifieerde oplossingen te komen en opschaalbaarheid in te schatten.

In 2015 won de Leerruimte de internationale Public Procurement of Innovation Award voor innovatieve aanbesteding.

Toepassing

Door alle deelnemende partijen is de meerwaarde van het Leerteam ervaren. De praktijkkennis van de aannemer is een waardevolle aanvulling voor een kennisinstelling, en andersom is de gedegen onderbouwing die een kennisinstelling kan leveren waardevol voor zowel RWS als een aannemer. Handelen op basis van gelijkwaardigheid en vertrouwen was niet altijd eenvoudig, door steeds het gezamenlijk belang scherp te houden is hier een goede modus in gevonden. Het vraagt ook focus van het team, waar ben je wel/niet van? En waarom doe je wat je doet? Deze ervaringen worden nu gebundeld zodat ook anderen hiervan kunnen leren.

Op basis van de evaluatie en ervaringen van de pilot Leerruimte wordt er gewerkt aan verschillende ontwikkelingen:

• Update van de Leerruimte in de Prestatiecontracten
• Uitvragen & activeren van Leerruimtes in meer Prestatiecontracten
• Opnemen van Leerruimtes in andere contracttypen
• Om een Leerruimte daadwerkelijk te laten functioneren is er naast de contracttekst, een opdrachtgever met ambitie en een IPM team, ook bezetting nodig voor het leerteam. Men moet investeren in het opbouwen van de samenwerkingsrelatie, zodanig dat je gelijkwaardig kunt samenwerken. Ook als het spannend wordt.